De gerstekorrel was één van de vroegste maten voor gewicht  (en lengte) en gaf zijn oorsprong aan de "grein" (het gewicht van één zaadkorrel uit het midden van een aar gerst).

Ook de tarwekorrel werd op eenzelfde manier gebruikt als referentie.

Elk volk maakte zijn eigen ijkmaten uit steen en metaal.

De geijkte eenheden stelden ook hier een systematisch probleem alhoewel men pogingen deed standaarden vast te leggen voor het ganse Romeinse Rijk.

De dragma was de basismunt sinds het oude Griekenland en op een gegeven ogenblik tevens het standaardgewicht. Dragma betekent "handvol" en refereert naar het feit dat 6 obolen een hand vulden. Obolus betekent eigenlijk "ijzeren staafje" in het oud Grieks. Zo'n gegoten metalen staafjes (oboloi) werden dikwijls gegeven als symbolisch offer aan de tempel en gaan terug tot 1100 VC.

De "pond" is als gewicht en als muntbenaming in gebruik sinds de Romeinse tijd (1 pundus = 1 libra, vandaar de afkorting £). Zo ook de dragma later verbasterd tot dinar, dirham, dram e.a.

Er was een sterke binding tussen munt- en gewichtsstandaarden maar het muntgewicht van de standaardmunten (o.a. de denarius) alsook hun gehalte aan edel metaal nam stelselmatig af en ontkoppelde zich van de gewichtsmaten.

De Romeinen legden hun gewichtsverhoudingen vast zoals in de tabel wordt aangegeven. De libra, ook soms as genoemd, komt hier overeen met 5050 grein.

De Romeinse natte maten worden hiernaast gegeven. De amphora komt overeen met een Romeinse kubieke voet. Die voet zou ongeveer 29,6 cm bedragen hebben.

De Romeinse verhoudingen bleven lang geldig maar de toepassing had te lijden aan een gebrek aan ijkingstandaarden die verschilden van streek tot streek.

Karel De Grote voerde in 789 de "pile" in voor gans Francië, een reeks geijkte gewichten, onder de vorm van koperen of tinnen bekers die in elkaar pasten en dienden om munten met grote waarden te wegen met een balans. Door de gewichten onder te verdelen in de reeksen 14, 8, 4, 2, 1 konden tussenliggende gewichten worden samengesteld tot 25 pond. De "marc" refereert naar een munteenheid die bij de Germanen in gebruik was.

Dit systeem gaf eveneens aanleiding tot het TROY systeem, genoemd naar de Franse markt van Troyes waar Engelse kooplui reeds handel dreven in de tijd van Karel De Grote. Het is gebaseerd op de Troy pond bevattende 5760 grein en dat werd onderverdeeld in 12 Troy ons.

De pile bleef in gebruik in Spanje en Noord-Europa en was dus gebaseerd op een pond bevattende 16 (Troy) ons.

Met het feodale tijdperk was het daarna weer echter ieder voor zich en pogingen om algemene standaarden in te voeren mislukten.

De pond kon dus nogal eens verschillen ... bijvoorbeeld van Gent 430g tot Amsterdam 494g.

Apothekers verdeelden het Troy ons in 8 dragma die elk 3 scruples bevatten. Dat systeem wordt heden ten dage nog gebruikt, ook voor het wegen van edele metalen.

Andere gewichtsmaten in gebruik te Brugge op het einde van de 13e eeuw:

Maten verschilden eveneens volgens streek en de aard van de inhoud zoals wijn, bier, melk etc... zowel in benaming als juiste inhoud.

De opgegeven (natte) maten zijn dan ook slechts benaderend maar wel richtinggevend voor gebruik in de keuken.

Andere (droge) maten in gebruik o.a. te Brugge (eind 13e eeuw):

In de Zuidelijke Nederlanden waren er tot 1690 verschillende ponden in omloop: pond groten vlaamsch, pond parisis (Parijs pond), pond groten brabants, pond artois of gulden en pond tournois.

Hiernaast vinden we een benaderende relatie tussen de munten.

Op het einde van de middeleeuwen wogen in Engeland pennies geen pennyweight meer omdat zij met een bepaald systeem werden geslagen dat een gewicht opleverde van 22,5 grein opleverde in plaats van 24.

In 1527 verbande Henry VII dit "lichte" pond. Hij maakte het Troy systeem ook officiëel voor munten; zilveren shillings wogen van dan af exact 0,6 Troy ons.

De kleinere gewichten zetten echter hun loopbaan weer voort in apotheken en sommige geldzaken maar het Troy pond werd afgeschaft in 1878 ten voordele van het avoirdupois pond met alle afgeleide eenheden fracties daarvan.

Het avoirdupois pond en de troy pond zijn verbonden door de grein.

Het Troy systeem bleef tot recent de basis van de Engelse munt met 12 pennies in een shilling en 20 shilling in de pond.

Vandaag is het Troy systeem praktisch verdwenen maar edele metalen worden nog altijd gekwoteerd in Troy ons (1 ons goud = 31,1034786g zuiver goud).

Het metrisch systeem of metriek stelsel werd door de Fransen geproclameerd in 1799 en berust op de aarde en water. De meter werd gedefinieerd als één veertig miljoenste van de omtrek van de aarde gemeten over de polen,  hetgeen heel wat metingen besloeg om hem te bepalen. Eén liter water had een massa van 1 kilogram en een volume van één kubieke decimeter.

Het stelsel gebruikt consistent veelvouden van 10 in tegenstelling tot vroegere stelsels (deci, deca, milli, kilo enzovoort).

In 1875 werd het Internationaal Eenheden Systeem (SI-systeem,  afkorting van Système International d'Unités) overeengekomen in Parijs en de standaard wordt beheerd door het Bureau International des Poids et Mesures te Sèvres, Frankrijk. Er zijn regelmatig bijwerkingen: zie hun website. De overeenkomst is onderschreven door 48 landen.

In Amerika is vandaag echter nog veel handel gebaseerd op het avoirdupois-systeem.

Engelse en Amerikaanse duim verschilden nog tot in Juni 1959...